در اینجا چند دستور العمل کاربردی برای استفاده بهینه از سیم برش آورده شده است . با بکار بردن این نکات شما می توانید کارآیی سیم برش را تا چند برابر بالا برده و همچنین تا حد قابل توجهی در مصرف سیم برش صرفه جویی نموده ، استهلاک تجهیزات و هزینه استخراج را پایین بیاورید.
همیشه مشخصات دقیق برش را یادداشت نمائید:
- نوع برش (افقی، عمودی، قواره کردن)
- طول سیم برش
- قطر دانه های الماسه
- سرعت خطی سیم برش
- مدت زمان
- متر مربع بریده شده
سرعت خطی سیم برش
سرعت خطی سیم برش = ۳.۱۴ * قطر پولی بر حسب متر * تعداد چرخش دینام پولی در ثانیه
ماشین برش باید مجهز به دستگاه کنترل کشش ( اینورتور) باشد تا سرعت پیشروی دستگاه را تنظیم نماید.
زیرا: اولا: بسته به نوع سنگ سرعت خطی برش متفاوت است.
ثانیا: در ابتدای برش که سیم شروع به چرخش می کند دستگاه باید به آرامی حرکت نماید و سپس با سرعت بهینه عملیات برش را انجام دهد.
ثالثا: هنگامی که سیم در حال برش قسمت های سخت تر سنگ می باشد، سرعت پیشروی دستگاه را بصورت خودکار کم کند ونیازی به این نباشد که اپراتور بخواهد باولوم، سرعت پیشروی را کم و زیاد نماید. در غیر این صورت ماشین با سرعت بیشتری نسبت به سیم حرکت می کند که سبب پاره شدن سیم می گردد.
مجهز بودن ماشین برش به دستگاه کنترل کشش (اینورتور)
زیرا:
- بسته به نوع سنگ سرعت خطی برش متفاوت است.
- در ابتدای برش که سیم شروع به چرخش می کند دستگاه باید به آرامی حرکت نماید و سپس با سرعت بهینه عملیات برش را انجام دهد.
- هنگامی که سیم در حال برش قسمت های سخت تر سنگ می باشد، سرعت پیشروی دستگاه را بصورت خودکار کم کند ونیازی به این نباشد که اپراتور بخواهد باولوم، سرعت پیشروی را کم و زیاد نماید. در غیر این صورت ماشین با سرعت بیشتری نسبت به سیم حرکت می کند که سبب پاره شدن سیم می گردد.
تراز بودن ریل های ماشین برش در روی سطح تراز
همراستایی دقیق ماشین با مسیر برش، یکنواختی برش را تضمین می کند. سعی شود ریل دستگاه به موازات مسیر ورود سیم به داخل سوراخ ایجاد شده در سینه کار باشد. در صورت عدم امکان از پولی راهنما جهت هدایت سیم استفاده نمایید.
طبق شکل اولین ریل دستگاه باید با سینه کار حداقل ۴ متر فاصله داشته باشد.
از بین بردن کلیه گوشه های تیز و ناصاف که باسیم در تماس می باشند
قبل از شروع بکار دستگاه سیم را چند مرتبه با دست بکشید تا اطمینان یابید که در مسیر خود به طور آزادانه می گردد. حتی تا هنگامی که گوشه های گرد شده دارای شعاع انحناء کوچکی هستند نیز نباید فشار وارد بر سیم را زیاد افزایش داد تا زمانی که زاویه های نرمتری در روی سطح برش بوجود آید.مخصوصا زمانیکه ازسیم تزریق لاستیک استفاده میشود. در چنین موقعیتی می توان سرعت برش را بطور منظم تا رسیدن به سرعت بهینه برش افزایش داد.
هرگز سیم برش نو را برای قواره کردن بلوکهای با عرض کم و طول زیاد استفاده نکنید.
در شکل زیر طرز استفاده صحیح و اشتباه آمده است.
بهتر است در مسیر هایی که سیم برش با زمین، ماشین برش و یا چیز دیگری برخورد می کند از پولی راهنما جهت برخورد نکردن آن با موانع استفاده شود.
بهتر است برای کفبری از دو قرقره راهنما (پولی قابل نصب در زیر سیم) در نزدیکی نقاط ورودی و خروجی استفاده شود، به ترتیبی که از شکم دادن سیم در اثر وزن آن جلوگیری شود.
اگر لازم شد برش متوقف شود بگذارید سیم چند دقیقه بدون کشش کار کند تا هرگونه خطر گیر کردن سیم منتفی شود.
اگر سیم دچار تشدید ( ناپایداری شدید) شد، حرکت پیشروی سیم را متوقف کنید ، سیم به روال عادی خود باز می گردد.
میتوانید با استفاده از پولی های کوچک لرزش سیم را کنترل کنید تا از در رفتن سیم از مسیر برش جلوگیری شود.
وقتی ابعاد برش بسیار بزرگ باشد (متراژ سیم بکار رفته بالای ۵۰ متر باشد)، راه انداختن سیم با استفاده از قرقره ای که روی سنگ محکم شده است، به مدت یک ساعت (تا زمانی که گوشه ها گرد شوند) آسانتر می شود، این کار اصطکاک سیم روی سنگ را کم می کند.
در معادنی که چگالی سنگ بالاست مانند انواع مرمریت، شبه گرانیت و گرانیت تشخیص راه اصل ماده بسیار هم است. برای پیدا کردن راه اصلی سنگ شما میتوانید یک قطعه مثلث شکل از سنگ را ببرید و راه اصلی ماده را بیابید.
روش دیگر این است که چند برش با ابعاد یکسان در جهت های متفاوت بزنید و زمانی که برای هر برش صرف میکنید را یادداشت نمایید. راه اصلی در جهت برشی است که در کوتاهترین زمان به پایان می رسد.
همیشه برش های بزرگ را باید در جهت راه اصلی ماده که زمان کمتری صرف می شود بزنید. بدین صورت در هزینه و زمان صرفه جویی قابل توجهی خواهید نمود.
آبدهی سیم برش یک ملاک ضروری برای برش خوب است. آب برای سرد کردن و بردن خاکه جسم در حال برش به کار می رود و برای خنک کردن سیم های تزریق لاستیک ضروری می باشد.
بسته به نوع سنگ جریان آب برای هرشلنگ باید بین ۲ تا ۱۲ لیتر در دقیقه تغییر کند. اگر آب کمتر از حد لازم باشد باعث سوختن لاستیک و سایر اجزاء مونتاژ سیم می گردد و بکار بردن بیش از حد آب سبب می شود که سیم روی سنگ بلغزد و برش به خوبی انجام نشود. مقدار مطلوب آبدهی زمانی است که صدای برش را می شنوید و می بینید که آب همواره با پودر بریده شده سنگ بیرون می آید و هیچ دودی از سیم مشاهده نمی شود.
نقاط آبدهی بستگی به جهت برش دارد . توصیه می کنیم در معدنی که لایه خاکی دارند برای آبرسانی به داخل شکاف از لوله مسی به قطر ۱۰ میلی متر که سر آن تخت شده است استفاده گردد. هنگام عبور سیم از قسمتهایی که دارای خاک رس است تعداد نقاط آبرسانی به سیم برش باید افزایش یابد زیرا مواد موجود در خاک رس سبب تسریع در روند ساییدگی دانه های الماسه می گردد.
اگر دستگاه طوری کار کند که رشته سیم بالایی تحت کشش باشد آبدهی سیم برش راحت تر خواهد بود.
همیشه تا جایی که امکان دارد از متراژ سیم بیشتری جهت برش استفاده کنید . این عمل طول عمر و سرعت برش سیم را افزایش می دهد و صرفه جویی قابل توجهی در هزینه تولید در پی دارد. بکار بردن متراژ سیم کمتر از ۲۵ متر، برای بلوک های معمولی، سبب می شود فشار وارد آمده بر دانه های الماسه زیاد شده و در مورد سیم های تزریق لاستیک گردش سیم حول محور خود به خوبی انجام نشود که سبب از بین رفتن شکل طبیعی دانه های الماسه و یکطرف خورده شدن آن ها می گردد. همچنین دانه های الماسه رها شده و در نهایت سیم پاره می گردد.
استاندارد استفاده از سیم برش الماسه برای برش به مقداری است که تقریبا یک سوم از طول سیم درگیر برش بوده و بقیه آزاد باشد تا عمل خنک شدن سیم و گردش آن حول محور سیم به خوبی انجام پذیرد. بطور مثال برای طول ۴۵ متر سیم برش باید حدودا ۱۵ متر آن درگیر برش بوده و ۳۰ متر باقیمانده آزاد باشد.
برای سیم های مونتاژ شده به روش تزریق لاستیک، قبل از وصل کردن دو سر سیم بایستی به ازای هر متر سیم آن را در جهت مخالف عقربه های ساعت از ۱ تا ۲.۵ دور بر حسب نوع سیم مغزی و تعداد دانه های الماسه در هر متر و طول سیم استفاده شده و نو یا کارکرده بودن آن تاباند. این پیش تابیدگی ها باعث می شود که دانه های الماسه در جریان برش حول محور خود بچرخند و پیرامون آن ها بطور یکنواخت ساییده شده و از یک طرف خورده شدن دانه های الماسه جلوگیری گردد.
نکته: چرخش سیم حول محور خود باید در فواصل زمانی معین کنترل گردد.
هنگامی که بخاطر شرایط سینه کار مجبور بودید متراژ کمتر از ۲۵ متر سیم برش را بکار ببرید در صورت امکان از سیم برش نو استفاده نکنید زیرا بعلت گردش نکردن سیم حول محور خود دانه های الماسه یکطرف خورده خواهند شد و شکل طبیعی آن ها از بین خواهد رفت.
روند ساییده شدن دانه های الماسه باید بطور منظم چک شود تا از یک طرف خورده شدن و قیفی شکل شدن دانه ها و از بین رفتن شکل طبیعی آن ها جلو گیری گردد. اگر دانه های الماسه قیفی شکل شده باشد بدون شک سرعت خطی برش پایین بوده و باید آن را افزایش دهیم.
برای سیم های تزریق لاستیک روشی که برای جلوگیری از یکطرف خورده شدن دانه های الماسه می توان به کار برد این است که در ابتدا دو سر سیم را به روش معمولی بهم وصل کنید و بمدت حدودا” ۱.۵ ساعت عمل برش را انجام دهید و هر از چند گاهی روند خورده شدن دانه ها را چک نمایید. اگر بعلت استفاده نادرست دانه های الماسه یکطرف خورده شده بودند بعد از این مدت دو سر سیم را از هم باز نموده و این بار سیم را در جهت عقربه های ساعت بدور محور خود بتابانید. البته در این حالت برای وصل کردن دو سر سیم نمی توانید از اتصال پیچی استفاده کنید . بنابر این بایستی دو سر سیم را با استفاده از بوش پرس ( یا در صورت موجود نبودن با مادگی اتصال پیچی بجای پرس ) بهم وصل نمایید و مانند قبل برای مدت زمان مشابه برش را انجام دهید و متناوبا” این عمل را تکرار نمایید . بدین ترتیب میتوان بقیه سیمی را که دانه های الماسه آن یکطرف خورده شده اند را استفاده کرد.
جلو گیری از پاره شدن سیم بسیار اهمیت دارد بنابراین اتصالات سیم باید بطور منظم بازدید و در صورت معیوب بودن تعویض شوند، این توصیه در معادنی که احتمال جابجایی طبیعی بلوکها وجود دارد و ریسک گیر کردن سیم برش بیشتر است اهمیت بسزایی دارد.
اتصالات استفاده شده در طول سیم باید هنگامی که خوردگی قابل ملاحظه ای در دانه های مجاور آنها مشاهده می شود و همچنین هنگامی که لازم است پیش تابیدگی ها به سیم داده شود تعویض شوند.
حتماً در پایان برش بلوک، دو متر مانده به آخر کار سیم نو را خارج کرده و از سیمهای کهنه و فرسوده جهت اتمام برش استفاده کنید. همچنین هنگامی که قطر منحنی برش حدودا به ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر رسید بایستی کشش سیم را به حداقل رساند.
هنگامی که قطر دانه های الماسه کمتر از ۸.۵ میلیمتر شد آنها را برای برش های بزرگ بکار نبرید زیرا این حالت سیم بسیار کند می برد. این سیمها بهتر است برای برش های کوچک در انتهای برش بلوک ها و یا قواره کردن آنها بکار روند.
هرگز سیم های نو وکهنه و همچنین سیمهای با مارکهای متفاوت را با هم بکار نبرید این عمل باعث ابجاد لرزش در سیم گردیده و روند ساییده شدن دانه ها را تسریع و در نهایت سبب پاره شدن سیم برش می گردد.
تمیز کردن اطراف مسیر برش (۲۰ سانتیمتر در دو طرف سیم) از ورود خرده سنگ به داخل شکاف جلوگیری می کند و در نتیجه مانع گیر کردن سیم می گردد.
در موقع تیز کردن سیم نو باید بین ۲ تا ۳ متر بر ثانیه سرعت خطی سیم کاهش یابد (در صورت مجهز بودن دستگاه به اینورتور دینام چرخاننده پولی)که این مقدار به نوع سنگ بستگی دارد.
هر نوع سنگ دارای سرعت برش بهینه می باشد . برای بدست آوردن آن باید با سرعت خطی پایین شروع نمایید (۱۶ تا ۲۲ متر بر ثانیه) سپس به تدریج سرعت برش را افزایش دهید و هر از چند گاه سگمنت ها را چک نمایید. اگر دیدید که دانه های الماسه صیقل داده شده اند (سیم، برش ندارد) سرعت خطی سیم را کاهش دهید و در صورتی که دانه های الماسه به قیفی شکل شده اند، باید سرعت خطی سیم را افزایش داد.
بعد از اتمام برش سیم را در آب بشویید و برای سیم های روکشدار محافظ دیکری به کار نبرید. توجه داشته باشید که در مناطق سردسیر نبایدسیم های تزریق لاستیک در دمای زیر صفر درجه قرار گیرد زیرا یخ زذگی سبب ترک خوردن و از بین رفتن لاستیک سیم می گردد.
در مورد سیمهای بدون روکش ( مونتاژ با فنر، بوش و پرس ) باید پس از خشک شدن آنها را در داخل نفت یا روغن سوخته نگهداری نمایید.
از ایستادن پشت سیمی که در حال برش است به شدت پرهیز کنید.